โครงการอนุรักษ์และฟื้นฟูสภาพป่าบริเวณป่าสงวนแห่งชาติป่ากุยบุรีอันเนื่องมาจากพระราชดำริ อำเภอกุยบุรี จังหวัดประจวบคีรีขันธ์
ในปี พ.ศ. ๒๕๔๐ ช้างป่าจำนวน ๒ ตัว เสียชีวิตเพราะได้รับสารพิษจากการทำไร่สับปะรดบริเวณพื้นที่บ้านรวมไทย หมู่ที่ ๗ ตำบลหาดขาม อำเภอกุยบุรี และช้างป่าจำนวน ๑ ตัว ถูกยิงเสียชีวิต และถูกเผาทิ้งด้วยยางรถยนต์บริเวณบ้านพุบอน หมู่ที่ ๘ ตำบลหาดขาม อำเภอกุยบุรี เนื่องจากเข้ามากินสับปะรดที่ราษฎรได้ปลูกไว้ ซึ่งเหตุการณ์ช้างป่าเสียชีวิตทั้ง ๒ กรณีสื่อต่าง ๆ ทั้งวิทยุ โทรทัศน์ และหนังสือพิมพ์ ได้กระจายข่าวออกไปอย่างกว้างขวาง
จากกรณีดังกล่าว พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ทรงมีพระราชดำริเมื่อวันที่ ๑๙ มิถุนายน ๒๕๔๐ สรุปได้ว่า
"ให้ดำเนินการอนุรักษ์และฟื้นฟูสภาพป่าบริเวณป่าสงวนแห่งชาติป่ากุยบุรี โดยใช้รูปแบบในการฟื้นฟูเช่นเดียวกับการดำเนินงานของโครงการศูนย์ศึกษาการพัฒนาห้วยทรายฯ จังหวัดเพชรบุรี และโครงการฟื้นฟูที่ดินเสื่อมโทรมเขาชะงุ้มฯ จังหวัดราชบุรี"
| ผลการดำเนินงาน |
| ๑. |
การอนุรักษ์และฟื้นฟูสภาพป่า |
|
| การก่อสร้างฝายต้นน้ำลำธาร ลักษณะต่าง ๆ ได้แก |
| ๑) |
ฝายชะลอน้ำแบบผสมผสาน ( Check Dam) ดำเนินการก่อสร้างบริเวณพื้นที่ส่วนบนในลุ่มน้ำย่อยต่าง ๆ (ร่องห้วย) เป้าหมายรวมทั้งสิ้น ๑,๕๐๐ แห่ง ดำเนินการตั้งแต่ปี ๒๕๔๑-๒๕๔๗ แล้วเสร็จจำนวน ๕๐๕ แห่ง หรือร้อยละ ๓๓.๗ |
| ๒) |
ฝายต้นน้ำลำธารกึ่งถาวร ดำเนินการก่อสร้างในร่องห้วยสลับกับ Check Dam |
๓) |
อ่างเก็บน้ำขนาดเล็ก ดำเนินการก่อสร้างอ่างเก็บน้ำขนาดเล็ก โดยมีกรมชลประทานรับผิดชอบดำเนินงาน ตั้งแต่ปี ๒๕๔๒ |
| โครงการปลูกป่าและดูแลรักษาป่า จำนวน ๑๘,๐๐๐ ไร่ |
| |
กรมอุทยานแห่งชาติฯ (เดิมกรมป่าไม้รับผิดชอบ) ดำเนินการปลูกป่าและฟื้นฟูสภาพป่าในพื้นที่ป่าเสื่อมโทรม จำนวน ๔,๖๙๐ ไร่
บริษัท ปตท. จำกัด (มหาชน) สนับสนุนกิจกรรมดำเนินงานในการปลูกฟื้นฟูสภาพป่า จำนวน ๙,๙๗๒ ไร่ แยกเป็น การปลูกฟื้นฟูสภาพป่าดำเนินการแล้วเสร็จตามเป้าหมาย จำนวน ๕,๘๕๓ ไร่ รวมทั้งสนับสนุนการก่อสร้างฝายชะลอความชุ่มชื้น จำนวน ๒๕๐ แห่ง |
การโปรยหว่านเมล็ดพันธุ์พืช ตามเส้นทางเดินของช้างป่าระยะทางประมาณ ๔๘ กิโลเมตร ได้แก่ มะขามเปรี้ยว มะเกลือ กระถิน และมะค่า ขณะนี้เมล็ดพันธุ์ที่โปรยหว่านเจริญเติบโตขึ้นอยู่หนาแน่น
สภาพแหล่งน้ำที่ได้ดำเนินการซ่อมแล้ว เพื่อลดความลาดชันให้ช้างขึ้น-ลงได้สะดวก |
| การปลูกหญ้าแฝกเพื่ออนุรักษ์ดินและน้ำ ในบริเวณพื้นที่พัฒนา จำนวน ๕๐๐,๐๐๐ กล้า และอยู่ระหว่างดำเนินการในปี ๒๕๔๘ จำนวน ๒๐๐,๐๐๐ กล้า |
|
| ๒. |
การส่งเสริมและพัฒนาอาชีพ |
|
| ดำเนินการขุดบ่อน้ำประจำไร่นาขนาดความจุ ๑,๒๖๐ ลบ.ม. จำนวน ๓๐ บ่อ แล้วเสร็จ สำหรับในปี ๒๕๔๘ มีแผนดำเนินการ จำนวน ๔๐ บ่อ ตามความต้องการของประชาชน |
| ส่งเสริมการปรับปรุงบำรุงดินให้แก่ราษฎรได้แก่ การปรับปรุงบำรุงดินด้วยอินทรีย์วัตถุ การส่งเสริมการทำปุ๋ยหมักและปุ๋ยอินทรีย์น้ำ การส่งเสริมการใช้ปุ๋ยพืชสด การปลูกหญ้าแฝก |
| การส่งเสริมอาชีพในภาคเกษตรและนอกภาคเกษตร เช่น การปลูกพืชแบบผสมผสาน และการเลี้ยงไหม ซึ่งปัจจุบันมีสมาชิก จำนวน ๓๒ ราย |
|
| ๓. |
การประชาสัมพันธ์และจิตวิทยา ดำเนินการเผยแพร่ประชาสัมพันธ์ด้วยสื่อสิ่งพิมพ์และแผ่นพับ และจัดชุดปฏิบัติการจิตวิทยาออกปฏิบัติงานประชาสัมพันธ์เพื่อสร้างความเข้าใจและสร้างจิตสำนึกในการอนุรักษ์ทรัพยากรธรรมชาติ สิ่งแวดล้อมและสัตว์ป่าในพื้นที่โครงการอย่างต่อเนื่อง เพื่อให้ราษฎรกลุ่มเป้าหมายที่ได้รับผลกระทบมีความเข้าใจในผลกระทบที่เกิดขึ้น และเข้าใจในผลประโยชน์ที่ได้รับจากการดำเนินงานของโครงการฯ |
| |
|
| แนวทางดำเนินงานต่อไป |
|
ดำเนินงานต่อเนื่องจากระยะที่ผ่านมา โดยให้ความสำคัญกับความถูกต้องครบถ้วนและคุณภาพประสิทธิภาพของการดำเนินงานตามแนวพระราชดำริ ทั้งนี้จะทบทวนการดำเนินงานในระยะที่ผ่านมาทั้งหมดทุกด้าน พัฒนาระบบข้อมูลให้เป็นปัจจุบันเพื่อนำมากำหนดแนวทางดำเนินงานในระยะต่อไปโดยจัดทำแผนแม่บทของโครงการฯ ระยะที่ ๒ ขึ้นเพื่อใช้เป็นกรอบแนวทางดำเนินงานระยะต่อไป |
ี้
|
