โครงการศูนย์พัฒนาการเกษตรภูสิงห์อันเนื่องมาจากพระราชดำริ จังหวัดศรีสะเกษ
สมเด็จพระนางเจ้าฯพระบรมราชินีนาถ เสด็จฯ เยี่ยมราษฎรบริเวณอำเภอภูสิงห์ และมีพระราชดำริเมื่อวันที่ ๑๕ พฤศจิกายน ๒๕๓๗ ให้ส่วนราชการต่างๆ ร่วมกันพิจารณาจัดตั้งศูนย์พัฒนาการเกษตรแบบเบ็ดเสร็จ เพื่อช่วยเหลือราษฎรในพื้นที่ ซึ่งประกอบอาชีพทำนาไม่ได้ผลและให้จัดตั้งคณะกรรมการขึ้นเพื่อดำเนินงานศูนย์พัฒนาการเกษตรภูสิงห์ ในลักษณะเช่นเดียวกับศูนย์ศึกษาการพัฒนาอันเนื่องมาจากพระราชดำริ จากนั้น ในวันที่ ๒๗ พฤศจิกายน ๒๕๔๓ สมเด็จพระนางเจ้าฯ พระบรมราชินีนาถ พร้อมด้วยสมเด็จพระบรมโอรสาธิราชฯ สยามมกุฎราชกุมาร เสด็จฯ เยี่ยมราษฎรบ้านวนาสวรรค์ อำเภอภูสิงห์ ในการนี้ สมเด็จพระนางเจ้าฯ พระบรมราชินีนาถ ได้พระราชทานพระราชดำริ สรุปความว่า “ที่นี่มีปัญหาเรื่องดินเป็นดาน จึงขอให้ผู้เชี่ยวชาญทางด้านดินพิจารณาช่วยเหลือราษฎร” และสมเด็จพระบรมโอรสาธิราชฯ สยามมกุฎราชกุมาร ได้เสด็จทอดพระเนตรการดำเนินงานโครงการศูนย์พัฒนาการเกษตรภูสิงห์ฯ และได้พระราชทานพระราชดำริให้ส่วนราชการที่เกี่ยวข้องพิจารณาจัดหาแหล่งน้ำเพิ่มเติม ให้กับราษฎรที่อาศัยอยู่ในหมู่บ้านบริเวณพื้นที่รอบศูนย์พัฒนาการเกษตรภูสิงห์ฯ ให้มีน้ำใช้เพื่อการเกษตรและอุปโภค-บริโภคอย่างเพียงพอ รวมทั้งให้พิจารณาช่วยเหลือและส่งเสริมอาชีพให้กับราษฎร เพื่อให้มีรายได้เสริมและมีความเป็นอยู่ที่ดีขึ้น โดยมีหน่วยงานรับผิดชอบคือ กรมอุทยานแห่งชาติ สัตว์ป่าและพันธุ์พืช กระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม และกรมวิชาการเกษตร กระทรวงเกษตรและสหกรณ์
ผลการดำเนินงานในงานอนุรักษ์และพัฒนาทรัพยากรธรรมชาติ พัฒนาป่าไม้ ได้มีการสาธิตแปลงธนาคารอาหารชุมชน บำรุงรักษาสวนป่า บำรุงไม้สองข้างทางภายในศูนย์ ทดลองขยายพันธุ์หวาย ก่อสร้างฝายชะลอความชุ่มชื้นเพื่อสร้างความชุ่มชื้นให้แก่พื้นที่ป่าไม้บริเวณรอบศูนย์ เพาะชำกล้าไม้ทั่วไป และกล้าหวาย เพื่อแจกจ่ายให้แก่เกษตรกรหมู่บ้านรอบศูนย์และประชาชนที่สนใจทั่วไปและจัดทำแผนที่จำลองศูนย์พัฒนาการเกษตรภูสิงห์ฯ ตั้งแสดงไว้ที่อาคารที่ทำการศูนย์
การดำเนินงานด้านการเกษตร ได้มีการสาธิต และพัฒนาระบบการปลูกไม้ผลพันธุ์ดี ๘ ชนิด โดยใช้ปุ๋ยและฉีดสารสมุนไพร ทำให้มีการเจริญเติบโตดี ได้แก่ ลิ้นจี่พันธุ์ นพ. ๑ เงาะพันธุ์โรงเรียน มังคุด ทุเรียนพันธุ์หมอนทอง ทุเรียนพันธุ์ชะนี และระหว่างแถวได้มีการปลูกถั่วพุ่ม ถั่วพร้า ปลูกสะตอและอ้อยพันธุ์สุพรรณบุรี ๕๐ เพื่อเป็นต้นพันธุ์ไว้แจกเกษตรกร นอกจากนี้ยังมีการทดสอบและพัฒนาการปลูกไม้ผลแบบผสมผสานและขยายพันธุ์ ไม้ผลพันธุ์ดี โดยการตอนและทาบกิ่ง มีการปลูกไผ่ตงเขียวพันธุ์ศรีปราจีน บำรุงรักษาแปลงเพื่อกระตุ้นการออกหน่อและทำการขยายพันธุ์โดยวิธีการตอน เพื่อแจกจ่ายเกษตรกร นอกจากนี้ยังมีพืชผักสวนครัว และปลูกทดสอบพันธุ์ข้าวที่เหมาะสม
ด้านงานประมง มีการผลิตพันธุ์สัตว์น้ำกว่าสองล้านตัว เพื่อปล่อยพันธุ์สัตว์น้ำในแหล่งน้ำธรรมชาติ พร้อมทั้งแจกจ่ายพันธุ์ปลาแก่เกษตรกร และส่วนราชการ รวมทั้งส่งเสริมการเลี้ยงปลาในบ่อดินนาข้าว ส่วนงานปศุสัตว์ มีการผลิตสัตว์ปีกพันธุ์ดี เพื่อส่งเสริมการเลี้ยงสัตว์ปีกแก่เกษตรกร นอกจากนี้ยังมีการเพิ่มผลผลิตแหล่งน้ำสาธารณะ
ด้านงานพัฒนาที่ดิน มีการปลูกหญ้าแฝก ผลิตหญ้าแฝก เพื่อป้องกันการพังทลายของดิน จัดทำแปลงปุ๋ยพืชสด ทำปุ๋ยหมัก จัดทำระบบอนุรักษ์ดินและน้ำ สาธิตการทำปุ๋ยอินทรีย์และปุ๋ยหมัก ปุ๋ยพืชสด และ ส่งเสริมการทำปุ๋ยหมัก
ด้านการส่งเสริมอาชีพ ได้ส่งเสริมเกษตรกรเลี้ยงไหมภายในศูนย์ ดูแลแปลงหม่อนภายในศูนย์ สร้างแปลงหม่อนพันธุ์ดี ส่งเสริมการปลูกข้าวพันธุ์ และปรับปรุงซ่อมแซมโรงเรือนไหม รวมถึงสนับสนุนไม้ผลพันธุ์ดี ให้แก่เกษตรกร และส่งเสริมการเกษตรแบบผสมผสานไม้ผล
นอกจากนี้ ทางโครงการยังมีการเพาะขยายพันธุ์ไม้ผลพันธุ์ดี และเมล็ดพันธุ์ผัก สำหรับสนับสนุนและถ่ายทอดเทคโนโลยีทางการเกษตรให้เกษตรกรในหมู่บ้านรอบศูนย์ฯอีกด้วย
|
